Τετάρτη 23 Σεπτεμβρίου 2020

Το κατά Καζαντζάκην Ευαγγέλιο

ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ

Ο Νίκος Καζαντζάκης (Ηράκλειο Κρήτης, 18 Φεβρουαρίου/3 Μαρτίου 1883 – Φράιμπουργκ, Γερμανία, 26 Οκτωβρίου 1957).

Συγγραφέας, δημοσιογράφος, πολιτικός, μουσικός, ποιητής και φιλόσοφος, με πλούσιο λογοτεχνικό, ποιητικό και μεταφραστικό έργο. Από τους σημαντικότερους σύγχρονους Έλληνες λογοτέχνες και ο περισσότερο μεταφρασμένος παγκοσμίως.
Έγινε ακόμη γνωστότερος μέσω της κινηματογραφικής απόδοσης των έργων του «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται», «Βίος και Πολιτεία του Αλεξη Ζορμπά» και «Ο Τελευταίος Πειρασμός».
Ήταν ένας από τους πιο σεβαστούς από το λαό και από τους πλέον αναγνωρισμένους στο εξωτερικό, συγγραφείς. Από το 1945 έως το 1948, ήταν πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών.


"Το κατά Καζαντζάκην Ευαγγέλιο"

  1. Ερχόμαστε από μια σκοτεινή άβυσσο· καταλήγουμε σε μια σκοτεινή άβυσσο· το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε Ζωή. Ευτύς ως γεννηθούμε, αρχίζει κι η επιστροφή· ταυτόχρονα το ξεκίνημα κι ο γυρισμός· κάθε στιγμή πεθαίνουμε. Γι’ αυτό πολλοί διαλάλησαν: Σκοπός της ζωής είναι ο θάνατος. Μα κι ευτύς ως γεννηθούμε, αρχίζει κι η προσπάθεια να δημιουργήσουμε, να συνθέσουμε, να κάμουμε την ύλη ζωή· κάθε στιγμή γεννιούμαστε. Γι’ αυτό πολλοί διαλάλησαν: Σκοπός της εφήμερης ζωής είναι η αθανασία.

  2. Ν’ αγαπάς την ευθύνη. Να λες: Εγώ, εγώ μονάχος μου έχω χρέος να σώσω τη γης. Αν δε σωθεί, εγώ φταίω.

  3. Όχι ο Θεός θα μας σώσει· εμείς θα σώσουμε το Θεό, πολεμώντας, δημιουργώντας, μετουσιώνοντας την ύλη σε πνέμα.

  4. Η προσευκή μου δεν είναι κλαψούρισμα ζητιάνου μήτε ερωτικιά εξομολόγηση. Μήτε ταπεινός απολογισμός εμποράκου: σού ’δωκα, δώσε μου. Η προσευκή μου είναι αναφορά στρατιώτη σε στρατηγό.

  5. Άθλιοι είμαστε οι άνθρωποι, άκαρδοι, μικροί, τιποτένιοι. Μα μέσα μας, μια ουσία ανώτερή μας μάς σπρώχνει ανήλεα προς τ’ απάνω.

  6. Ποιο είναι το χρέος μας; Να μαχόμαστε ν’ ανθίσει ένα μικρό λουλούδι απάνω στο λίπασμα τούτο της σάρκας και του νού μας.

  7. Τούτη είναι η εποχή μας, καλή ή κακή, ωραία ή άσκημη, πλούσια ή φτωχή, δεν τη διαλέξαμε. Τούτη είναι η εποχή μας, ο αγέρας που αναπνέμε, η λάσπη που μας δόθηκε, το ψωμί, η φωτιά, το πνέμα! Πολεμικός μάς έλαχε ο κλήρος, ας ζώσουμε σφιχτά τη μέση μας, ας αρματώσουμε το κορμί, την καρδιά και το μυαλό μας! Ας πιάσουμε τη θέση μας στη μάχη!

  8. Ο Θεός φωνάζει στην καρδιά μου: Σώσε με! Ο Θεός φωνάζει στους ανθρώπους, στα ζώα, στα φυτά, στην ύλη: Σώσε με!

  9. Αγάπα τον άνθρωπο, γιατί είσαι συ. Αγάπα τα ζώα και τα φυτά, γιατί ήσουνα συ, και τώρα σε ακλουθούν πιστοί συνεργάτες και δούλοι. Αγάπα το σώμα σου· μονάχα με αυτό στη γης ετούτη μπορείς να παλέψεις και να πνεματώσεις την ύλη. Αγάπα την ύλη· απάνω της πιάνεται ο Θεός και πολεμάει. Πολέμα μαζί του. Να πεθαίνεις κάθε μέρα. Να γεννιέσαι κάθε μέρα. Ν’ αρνιέσαι ό,τι έχεις κάθε μέρα. Η ανώτατη αρετή δεν είναι νά ’σαι ελεύτερος, παρά να μάχεσαι για ελευτερία. Μην καταδέχεσαι να ρωτάς: «Θα νικήσουμε; Θα νικηθούμε;» Πολέμα!

  10. Πιστεύω στην καρδιά του ανθρώπου, το χωματένιο αλώνι, όπου μέρα και νύχτα παλεύει ο Ακρίτας με το θάνατο.

Τετάρτη 16 Σεπτεμβρίου 2020

Δημήτρης Παπαϊωάννου - "A New In-Between Project"

Δημήτρης Παπαϊωάννου: Ένας χαρισματικός, προικισμένος και εσωστρεφής δημιουργός. Σκηνοθέτης, χορογράφος, χορευτής και εικαστικός. 'Οτι και αν έχει παρουσιάσει είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον και πρωτοποριακό. Κάθε του δημιουργία ή παρουσίαση εγείρει πλήθος κολακευτικών σχολίων και κριτικής. Μερικές φορές αντιφατικός και σκοτεινός. Σχεδόν ακαταλαβίστικος. Αλλά σε καθηλώνει... και σε προβληματίζει. Μία προσωπική μου αδυναμία...

"A New In-Between Project"

Έκπληξη του Δημήτρη Παπαϊωάννου που δημιούργησε ένα νέο έργο μέσα στην καραντίνα και το παρουσιάζει σε λίγες μέρες στην Ιταλία. Μπορεί κατά τη διάρκεια της καραντίνας να μοιραζόταν μαζί μας στα Social Media εικαστικές του χειρονομίες, όμως όπως αποκάλυψε ο ίδιος ο Δημήτρης Παπαϊωάννου ταυτόχρονα δούλευε για ένα πρότζεκτ έκπληξη που κάνει παγκόσμια πρεμιέρα στο Τορίνο σε λίγες μέρες.

Πρόκειται για ένα ντουέτο αναπάντεχο (όπως λέει και ο ίδιος), στο οποίο θα πρωταγωνιστεί ο Παπαϊωάννου μαζί με τον νέο του συνεργάτη Šuka Horn. Η παγκόσμια πρεμιέρα θα δοθεί στις 22 και 23 Σεπτεμβρίου στο Φεστιβάλ Χορού του Τορίνο. Ο ίδιος ο Δημήτρης Παπαϊωάννου έδωσε στη δημοσιότητα τις πρώτες εικόνες και σημειώνει ότι το έργο έχει διάρκεια 40 λεπτά.


Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Φεστιβάλ: «Ο Δημήτρης Παπαϊωάννου, ο πιο ισχυρός δημιουργός μιας σκηνικής γλώσσας που διασυνδέει το σώμα με την Visual Art, θα παρουσιάσει το νέο το έργο, "A New In-Between Project", που υπόσχεται να είναι ένα θέαμα Site Specific ανάμεσα σε δυο ιστορικά θέατρα, το Carignano στο Τορίνο και το Valli of Reggio Emilia». Συγκεκριμένα, στο Δημοτικό Θέατρο του Reggio Emilia θα παρουσιαστεί στις 26 και 27 Σεπτεμβρίου.


Μια πρώτη «ανάγνωση» των εικόνων, φανερώνει κεντρικά θραύσματα της σύγχρονης προσωπικής μυθολογίας του Δημήτρη Παπαϊωάννου. Το νερό είναι το κυρίαρχο στοιχείο στις εικόνες αυτές, σώματα ναυαγοί που θυμίζουν την εμπειρία θέασης του συγκλονιστικού έργου «Σχεδία» του Bill Viola, τις στιγμές μετά την τρικυμία όπου τα σώματα προσπαθούν ξανά να σηκωθούν, να ανασυγκροτηθούν. Ο Δημήτρης Παπαιωάννου με μαύρα ρούχα να παρακολουθεί, να κατευθύνει το γυμνό σώμα του άλλου άνδρα, ανασύροντας μνήμες από την εμβληματική, τσιμεντένια «Πρώτη Υλη» του.


Πηγή: iefimerida.gr

Κυριακή 5 Ιουλίου 2020

Ναζίμ Χικμέτ

Βιογραφικό

Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη στις 15 Γενάρη 1902. Ο πατέρας του Χικμέτ Ναζίμ Μπέης, υπηρετούσε στο Υπουργείον Εξωτερικών, έκανε μάλιστα για λίγο και Πρόξενος στο Αμβούργο κι όταν απολύθηκε έκανε τον διαχειριστή σε κινηματογραφικές αίθουσες. Η μητέρα του, Αϊσέ Τζελιέ Χανούμ, ήτανε ζωγράφος.

Ο μικρός Ναζίμ ολοκλήρωσε τη στοιχειώδη εκπαίδευση στη Κωνσταντινούπολη κι ύστερα γράφτηκε στη Ναυτική Σχολή Χάλκης, το 1918, κάτω από τη διοίκηση του Κεμάλ Πασά. Ο διοικητής του, άκουσε και θαύμασε το ποίημά του "Λόγια Ενός Αξιωματικού Του Ναυτικού", που 'χε γράψει στα 12. Όταν αποφοίτησε μπήκε στο πολεμικό σκάφος Hamidiye ως εκπαιδευόμενος αξιωματικός καταστρώματος. Ωστόσο, η σταδιοδρομία του στο Ναυτικό σταμάτησε απότομα, γιατί αρρώστησε από πλευρίτη στη διάρκεια μιας νυχτερινής βάρδιας (1919) και δεδομένου ότι δε μπόρεσε ν' ανακτήσει την υγεία του, απαλλάχτηκε σαν άτομο μ' ειδικές ανάγκες (1920).

Ανέλαβε καθηγητής στην Ανατολία, στο γυμνάσιο Bolu, για σύντομο διάστημα (1921). Ενδιαφέρθηκε ζωηρά για τη ρωσική επανάσταση, πήγε στη Μόσχα και μελέτησε οικονομία και κοινωνικές επιστήμες στο εκεί πανεπιστήμιο (1922-1924). Εκεί συναντά τον Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι κι επηρεάζεται απ' αυτόν. Η επαναστατική τούρκικη ποίηση έχει τον "πατέρα" της. Όταν επέστρεψε αρχίζει να δουλεύει σε μιαν εφημερίδα της Σμύρνης. Στη Τουρκία όμως το Κεμαλικό κίνημα μισεί την αριστερή παράταξη και ξεκινά διώξεις και συλλήψεις. Έτσι αναγκάζεται να ξαναφύγει κρυφά για τη Μόσχα. Ο Μαγιακόφσκι τον ξαναμαγεύει και μην αντέχοντας για πολύ να 'ναι μακριά από τη πατρίδα, γυρίζει κρυφά, χωρίς διαβατήριο.

Συλλαμβάνεται κι εισπράττει τη πρώτη καταδίκη για τα επαναστατικά του φρονήματα. Μπαίνει στη φυλακή Hopa για 3 μήνες (1928). Έπειτα, εγκαθίσταται στη Κωνσταντινούπολη κι εργάζεται σε διάφορα περιοδικά, εφημερίδες και σε κινηματογραφικά στούντιο. Εκδίδει τα πρώτα βιβλία ποίησης και γράφει συνεχώς (1928-1932). Συλλαμβάνεται ξανά το 1931, αλλά στο δικαστήριο, απο κατηγορούμενος, γίνεται κατήγορος κι αναγκάζονται να τον αθωώσουν. Την επόμενη χρονιά τον ξαναπιάνουν και καταδικάζεται 5 χρόνια φυλακή, όμως αφήνεται λεύτερος λόγω της αμνηστείας για τον εορτασμό των πρώτων 10 ετών της Τουρκικής Δημοκρατίας.

"Η πιο όμορφη θάλασσα"

Στίχοι: Ναζίμ Χικμέτ
Μουσική: Θάνος Μικρούτσικος
Πρώτη εκτέλεση: Μαρία Δημητριάδη
Απόδοση: Γιάννης Ρίτσος

Να γελάσεις απ' τα βάθη των χρυσών σου ματιών
είμαστε μες στο δικό μας κόσμο

Η πιο όμορφη θάλασσα
είναι αυτή που δεν έχουμε ακόμα ταξιδέψει
Τα πιο όμορφα παιδιά δεν έχουν μεγαλώσει ακόμα
Τις πιο όμορφες μέρες μας
δεν τις έχουμε ζήσει ακόμα

Κι αυτό που θέλω να σου πω
το πιο όμορφο απ' όλα,
δε στο 'χω πει ακόμα.

Εργάστηκε ως αρθρογράφος και συντάκτης σε περιοδικά κι εφημερίδες με το ψευδώνυμο Orhan Selim (1933). Μα η αντίδραση που ξέρει πια με ποιον έχει να κάνει, του στήνει προβοκάτσια το 1934. Μηνύεται επειδή έκανε δήθεν, προπαγάνδα στους σπουδαστές της Στρατιωτικής Ακαδημίας. Δικάζεται "κεκλεισμένων των θυρών", χωρίς συνήγορο και καταδικάζεται συνολικά, σε 35ετή φυλάκιση, μα κατορθώνει να τη μειώσει στα 28 χρόνια και 4 μήνες σύμφωνα με τα άρθρα 68 κι 77 του τουρκικού ποινικού κώδικα (1938). Μπαίνει στα φοβερά μπουντρούμια της φυλακής στη Προύσα.

Οι διανοούμενοι ξεκινούν μεγάλην εκστρατεία για να πείσουν την ηγεσία να τον αμνηστεύσει. Αρχίζει απεργία πείνας στη φυλακή (1950). Τελικά, η υπόλοιπη ποινή, του χαρίζεται, μετά 13 χρόνια φυλακής. Δε μπορούσε να βρει δουλειά, μήτε να εκδόσει βιβλία, λόγω που 'χεν οριστεί ως άτομο μ' ειδικές ανάγκες κι είχε σταματήσει τη στρατιωτική του θητεία. Διάταγμα που ουσιαστικά είχε κείνον για στόχο. 50 χρονών πια, άρρωστος και σε τρομερά δύσκολη θέση, φοβούμενος παράλληλα τυχόν απόπειρα κατά της ζωής του, αποδέχεται τη συμβουλή του γνωστού, σύγχρονου, θεατρικού συγγραφέα και δημοσιογράφου Refik Erduran κι αυτοεξορίζεται. Με ρουμάνικο σκάφος, διαπλέει τη Μαύρη θάλασσα και περνά στη Ρωσία και πιο συγκεκριμένα στη Μόσχα.
Από κει πηγαίνει στο Βερολίνο, όπου μέσα σε μια κατάμεστην αίθουσα με πάνω από 500 άτομα, δίνει ένα αγωνιστικό ρεσιτάλ και καταχειροκροτείται σαν ελεύθερος πλέον αγωνιστής ποιητής. Χωρίς να σταματήσει να γράφει, περνά την υπόλοιπη ζωή του, στη Μόσχα. Στις 3 Ιουνίου 1963 ο Ναζίμ Χικμέτ πεθαίνει και θάβεται στη Μόσχα, σ' ηλικία 61 ετών.

ΚΑΙ ΚΑΤΙ ΑΠΙΣΤΕΥΤΟ !!! Η Τουρκία μόλις πρόσφατα (αρχές του 2010) αποφάσισε να αποκαταστήσει την ιθαγένεια του ποιητή Ναζίμ Χικμέτ, την οποία στερήθηκε από το καθεστώς το 1951 λόγω της αριστερής ιδεολογίας του. Την ακύρωση της απόφασης κατά του Χικμέτ ανακοίνωσε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Τσεμίλ Τσιτσέκ. Παρόμοια απόφαση επί κυβέρνησης του Μπουλέντ Ετζεβίτ το 2001 είχε συναντήσει την αντίδραση εθνικιστικών κύκλων. Η οικογένεια του Χικμέτ θα αποφασίσει αν θα μεταφερθεί και η σορός του από τη Ρωσία.

Κική Δημουλά - "Ο Πληθυντικός Αριθμός"



Η ΤΑΝΙΑ ΤΣΑΝΑΚΛΙΔΟΥ ΑΠΑΓΓΕΛΕΙ ΚΙΚΗ ΔΗΜΟΥΛΑ

Ο ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ


Μια εξαιρετική απαγγελία της Τάνιας Τσανακλίδου σε ποιήμα της Κικής Δημουλά. Για να πω την αλήθεια ποτέ δεν με συγκίνησε η Ποίηση της Δημουλά. Στεγνή, χωρίς πάθος και επίπεδη. Παρ' όλα αυτά το συγκεκριμένο ποιήμα και ο τρόπος που το απαγγέλει η Τάνια Τσανακλίδου, σε κάνει να το προσέξεις και εν τέλει να το αγαπήσεις.
Ο έρωτας,
όνομα ουσιαστικόν,
πολύ ουσιαστικόν,
ενικού αριθμού,
γένους ούτε θηλυκού ούτε αρσενικού,
γένους ανυπεράσπιστου.
Πληθυντικός αριθμός
οι ανυπεράσπιστοι έρωτες.

Ο φόβος,
όνομα ουσιαστικόν,
στην αρχή ενικός αριθμός
και μετά πληθυντικός:
οι φόβοι.
Οι φόβοι
για όλα από δω και πέρα.

Η μνήμη,
κύριο όνομα των θλίψεων,
ενικού αριθμού,
μόνο ενικού αριθμού
και άκλιτη.
Η μνήμη, η μνήμη, η μνήμη.

Η νύχτα,
όνομα ουσιαστικόν,
γένους θηλυκού,
ενικός αριθμός.
Πληθυντικός αριθμός
οι νύχτες.
Οι νύχτες από δω και πέρα.

Νίκος Καββαδίας

Σαράντα πέντε χρόνια από το θάνατο του Νίκου Καββαδία συμπληρώνονται φέτος (10 Μαρτίου 1975), ενώ παράλληλα συμπληρώνονται εκατό δέκα χρόνια από τη γέννηση του, αφού ήρθε στον κόσμο στις 11 Ιανουαρίου του 1910, στο Χαρμπίν της Μαντζουρίας στην Κίνα.

Ένας αιώνας από τη γέννηση του ποιητή των θαλασσών, Νίκου Καββαδία

Αμφότεροι οι γονείς του Νίκου Καββαδία ήταν Κεφαλλονίτες, ενώ ο πατέρας του, Χαρίλαος, είχε και τη ρωσική υπηκοότητα. Με το ξέσπασμα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου η οικογένεια εγκαταλείπει την Άπω Ανατολή και επιστρέφει στην Ελλάδα – εκτός από τον Χαρίλαο Καββαδία ο οποίος επιστρέφει στην Ρωσία, όπου διατηρεί επιχειρήσεις γενικού εμπορίου με κύριο πελάτη το τσαρικό στρατό. Με το ξέσπασμα την Οκτωβριανής Επανάστασης, ο Χαρίλαος Καββαδίας φυλακίζεται ενώ οι επιχειρήσεις του έχουν καταστραφεί. Το 1921 ο πατέρας της οικογένειας επιστρέφει στην Ελλάδα τσακισμένος.

Η οικογένεια αρχικά διαμένει στο Αργοστόλι της Κεφαλλονιάς αλλά στην συνέχεια μετακομίζει στον Πειραιά. Ο μικρός Νίκος πηγαίνει στο δημοτικό εκεί, συμμαθητής με τον Γιάννη Τσαρούχη ενώ στο εξατάξιο τότε Γυμνάσιο γνωρίζεται και με τον λογοτέχνη Παύλο Νιρβάνα. Από μικρός αγαπά την ανάγνωση και διαβάζει κυρίως Ιούλιο Βερν και περιπέτειες ενώ ήδη από το δημοτικό διαφαίνεται το συγγραφικό του ταλέντο, όπου εκδίδει ένα σχολικό περιοδικό.

Σε ηλικία 18 ετών δημοσιεύονται τα πρώτα ποιήματά του, υπό το ψευδώνυμο «Παύλος Βαλχάλας» στο περιοδικό της Μεγάλης Ελληνικής Εγκυκλοπαίδειας. Μετά το Γυμνάσιο δίνει εξετάσεις για την Ιατρική σχολή αλλά ο θάνατος του πατέρα του τον αναγκάζει να εγκαταλείψει τα θρανία για να εργαστεί πλέον για την επιβίωση. Εξακολουθεί ωστόσο να γράφει και έργα του εμφανίζονται σε διάφορα φιλολογικά περιοδικά της εποχής. Ήταν Νοέμβριος του 1928 όταν εκδίδεται το πρώτο του ναυτικό φυλλάδιο ως «ναυτοπαίς» και τον επόμενο χρόνο μπαρκάρει για πρώτη φορά, ως ναύτης, στο φορτηγό πλοίο «Άγιος Νικόλαος».

Το 1933 κάνει την επίσημη είσοδό του στα ελληνικά γράμματα με τη δημοσίευση της ποιητικής συλλογής του «Μαραμπού», το οποίο γίνεται δεκτό από τη λογοτεχνική κοινότητα με σκληρά σχόλια – μόνοι ενθουσιώδεις υποστηρικτές του εμφανίζονται οι Φώτος Πολίτης και Κώστας Βάρναλης.

Η οικογένεια Καββαδία μετακομίζει από τον Πειραιά στην Αθήνα, το 1934, και η οικεία της γίνεται εστία συγκέντρωσης λογοτεχνών, ποιητών και ζωγράφων της εποχής. Το 1939 παίρνει το δίπλωμα του ασυρματιστή αλλά με το ξέσπασμα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου επιστρατεύεται στο αλβανικό μέτωπο. Τα χρόνια της γερμανικής κατοχής, παραμένει στην Αθήνα, ενώ μετά το τέλος του Εμφυλίου Πολέμου ( με τη «ρετσινιά» του «κομμουνιστή άνευ δράσεως») μπαρκάρει ξανά, ως ασυρματιστής, και ταξιδεύει συνεχώς για τα επόμενα τριάντα χρόνια, απαθανατίζοντας στο χαρτί τους ξένους τόπους και τις εμπειρίες του.

Το 1947 κυκλοφορεί η ποιητική συλλογή του «Πούσι» και επανακυκλοφορεί το «Μαραμπού» με την προσθήκη τριών ανέκδοτων ποιήματα. Σύμφωνα με τον Καρυωτάκη και τον Ουράνη, με αυτή τη συλλογή, ο Καββαδίας ξεφεύγει από τα πρότυπά του. Το 1954 εκδίδει τη «Βάρδια», την οποία οι φιλόλογοι, όπως και με το Μαραμπού, δυσκολεύονται να κατατάξουν τόσο λόγω της άψογης δημοτικής και της ιδιωματικής ναυτικής γλώσσας όσο και του γεγονότος ότι δεν μπορούσαν να αποφασίσουν αν επρόκειτο για μυθιστόρημα, αυτοβιογραφικό διήγημα, νουβέλα φαντασίας ή οτιδήποτε άλλο.

Όσοι τον γνώριζαν, έκαναν λόγο για έναν άνθρωπο ήπιο και γλυκομίλητο που αγαπούσε τα αστεία, τα μπορντέλα και τα κορίτσια τους, όπως και την ζωγραφική - στην καμπίνα του είχε κρεμασμένους τρεις πίνακες του Henri de Toulouse-Lautrec. Διάβαζε πάντα πολύ και του άρεσε ιδιαίτερα να απαγγέλλει ποίηση άλλων - άλλωστε γνώριζε πολλούς από τους μεγαλύτερους ποιητές της εποχής, όπως τους Βάρναλη, Σεφέρη, Ελύτη, Σικελιανό.

Ο «Κόλιας» όπως ήταν το παρατσούκλι του μεταξύ των συντρόφων του ναυτικών, οι περισσότεροι από τους οποίους αγνοούσαν ότι ήταν ένας από τους σπουδαιότερους ποιητές της χώρας, εγκαταλείπει τη θάλασσα μονάχα όταν το επιβάλλει η υγεία του και με τη συμπλήρωση τριών μηνών διαμονής του στη στεριά, στις 10 Φεβρουαρίου του 1975, πεθαίνει ύστερα από εγκεφαλικό επεισόδιο.

Λίγο καιρό μετά το θάνατό του εκδίδεται η τρίτη ποιητική συλλογή του «Τραβέρσο», με 14 ποιήματα και 3 νανουρίσματα, και χαρακτηρίζεται από πολλούς ως το ωριμότερο έργο του, ενώ τρία χρόνια αργότερα ο συνθέτης Θάνος Μικρούτσικος μελοποίησε με εξαιρετική επιτυχία 11 ποιήματα του, τα οποία κυκλοφόρησαν σε δίσκο με τίτλο «Ο Σταυρός του Νότου». Το 1992, ο Θάνος Μικρούτσικος μελοποιεί και άλλα ποιήματα του Καββαδία, με ερμηνευτές όπως οι Γιώργος Νταλάρας, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Χάρης και Πάνος Κατσιμίχας.

Το έργο του:

Ποίηση:
Μαραμπού (1933)
Πούσι (1947)
Τραβέρσο (1975)
"Το μαχαίρι" - Βασίλης Παπακωνσταντίνου

Πεζά:
Βάρδια (1954)
Λι (1987): Γυρίστηκε ταινία με τίτλο «Between the Devil and the Deep Blue Sea» (1995) από την Marion Hansen σε μουσική Wim Mertens
Του πολέμου/Στο άλογό μου (1987)
"Φάτα Μοργκάνα" - Μαρίζα Κωχ


Και ένα εξαιρετικό αφιέρωμα από την Εφημερίδα "Καθημερινή" (25 Φεβρουαρίου 1999)

Πέμπτη 25 Ιουνίου 2020

Salvador Dali - " Ο Άρχοντας της Ψυχεδέλειας"

Ο διασημότερος εγωκεντρικός και αμφιλεγόμενος σουρεαλιστής ζωγράφος. Οι Πίνακες και τα σκίτσα του αποτυπώνουν την αμφισημία της ανθρώπινης ύπαρξης, μεταξύ της Πίστης στο Θείο και την Προοπτική της Μέλλουσας "Εξώκοσμης" Συμπαντικής Αρμονίας.
Ένας Πίνακας που ξεχωρίζει (αποτελεί την πρώτη επιλογή μου) είναι η "Σταύρωση" (Crucifixion - "Corpus Hypercubus"), που φτιάχθηκε το 1954 και παρουσιάζει τον "Εσταυρωμένο Ιησού" συγκρατούμενο σε Σταυρό Υπερκυβικής Τεταρτοδιάστατης Χρονοθέτησης. Η Γυναικεία φιγούρα είναι η Γκαλά (Gala) γυναίκας του Salvador Dali. Φόντο του Πίνακα το χωριουδάκι Port Lligat στην Καταλανική Costa Brava που διέμενε.


Crucifixion - "Corpus Hypercubus"  (1954)

Τετάρτη 17 Ιουνίου 2020

Οδυσσέας Ελύτης - " Μονόγραμμα "


Λίγα Λόγια

Οδυσσέας Ελύτης είναι το φιλολογικό ψευδώνυμο του Οδυσσέα Αλεπουδέλη που γεννήθηκε στις 2 Νοεμβρίου του 1911 στο Ηράκλειο της Κρήτης, από γονεις Λεσβιακής καταγωγής. Το Όνομα "Ελύτης" το έπλασε ο ίδιος. Όπως είπε σε μία συνέντευξη του, την εποχή που το επέλεξε η συλλαβή "ελ" ήταν η αγαπημένη του. Του θύμιζε την Ελλάδα, την ελευθερία, μία Ελένη που αγαπούσε τότε. Το γράμμα "υ" το επέλεξε επειδή πίστευε ότι ήταν το πιο ελληνικό γράμμα και την κατάληξη "της" επειδή ήθελε μία κατάληξη που να παραπέμπει σε αρχαιοελληνικό όνομα.
Η πρώτη του συλλογή με τίτλο "Προσανατολισμοί" εκδόθηκε το 1940 και η δεύτερη το 1943 ο "Ήλιος ο Πρώτος" με έντονα τα στοιχεία του υπερρεαλισμού.
Οι εμπειρείες του από την στράτευσή του στο μέτωπο της Αλβανίας καθώς και η φρίκη του πολέμου χαράζονται βαθιά στην μνήμη του και του δίνουν τροφή για το "Άσμα Ηρωικό και Πένθιμο για τον Χαμένο Ανθυπολοχαγό της Αλβανίας"(1946) και το "Άξιον Εστί"(1959).
Το "'Αξιον Εστί" σηματοδοτεί την έναρξη μιας πιο ώριμης περιόδου γραφής. Αυστηρά δομημένο πάνω σε εκκλησιαστικά κείμενα, με επιρροές από την μυθολογία και την ιστορία, αυτό το έργο έδωσε στον ποιητή τον τίτλο "εθνικός".
Ακολουθούν κι άλλα έργα όπως "Έξι και μία τύψεις για τον ουρανό"(1960), "Ο ήλιος ο ηλιάτορας" (1971), "Το Μονόγραμμα" (1972), "Τα Ρω του Έρωτα" (1973), "Σηματολόγιον" (1977), "Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου" (1984) και άλλα.
Ο Ελύτης μεταφέρει στα ποιήματά του έναν νεανικό ερωτισμό. Σκιαγραφεί έναν έρωτα ανώτερο από την απλή σαρκική ηδονή, έναν έρωτα που αγγίζει το υψηλότερο βάθρο της τελειότητας.Τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και έχουν γνωρίσει διεθνή επιτυχία. Το 1979 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, κάτι που διέδωσε ακόμα περισσότερο την φήμη του.
Πέθανε στις 18 Μαρτίου του 1996 από ανακοπή καρδιάς, στην Αθήνα.


" Μ Ο Ν Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α "

ΤΟ ΠΙΟ ΕΡΩΤΙΚΟ ΠΟΙΗΜΑ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΠΟΤΕ ΓΡΑΦΤΕΙ. ΟΣΑ ΚΑΝΕΙΣ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΕΙ ΜΕ ΛΟΓΙΑ!

ΔΥΟ ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΓΓΕΛΙΕΣ

Η πρώτη απαγγελία από τον Μίκη Θεοδωράκη και την Ιουλίτα Ηλιοπούλου



Η δεύτερη απαγγελλιά του ποιήματος από την Καρυοφυλλιά Καραμπέτη.



Οδυσσέας Ελύτης, ''Το Μονόγραμμα''
I

Θά πενθώ πάντα -- μ’ακούς; -- γιά σένα,
μόνος,στόν Παράδεισο

Θά γυρίσει αλλού τίς χαρακιές
Τής παλάμης,η Μοίρα,σάν κλειδούχος
Μιά στιγμή θά συγκατατεθεί ο Καιρός

Πώς αλλιώς,αφού αγαπιούνται οι άνθρωποι

Θά παραστήσει ο ουρανός τα σωθικά μας
Καί θά χτυπήσει τόν κόσμο η αθωότητα
Μέ τό δριμύ του μαύρου του θανάτου.

ΙΙ.

Πενθώ τόν ήλιο καί πενθώ τά χρόνια που έρχονται
Χωρίς εμάς καί τραγουδώ τ’άλλα πού πέρασαν
Εάν είναι αλήθεια

Μιλημένα τά σώματα καί οί βάρκες πού έκρουσαν γλυκά
Οί κιθάρες πού αναβόσβησαν κάτω από τα νερά
Τά "πίστεψέ με" και τα "μή"
Μιά στόν αέρα , μιά στή μουσική

Τα δυό μικρά ζώα,τά χέρια μας
Πού γύρευαν ν’ανέβουνε κρυφά τό ένα στό άλλο
Η γλάστρα μέ τό δροσαχί στίς ανοιχτές αυλόπορτες
Καί τά κομμάτια οί θάλασσες πού ερχόντουσαν μαζί
Πάνω απ’τίς ξερολιθιές,πίσω άπ’τούς φράχτες
Τήν ανεμώνα πού κάθισε στό χέρι σού
Κι έτρεμες τρείς φορές τό μώβ τρείς μέρες πάνω από
τούς καταρράχτες

Εάν αυτά είναι αλήθεια τραγουδώ
Τό ξύλινο δοκάρι καί τό τετράγωνο φαντό
Στόν τοίχο , τή Γοργόνα μέ τά ξέπλεκα μαλλιά
Τή γάτα πού μάς κοίταξε μέσα στά σκοτεινά

Παιδί μέ τό λιβάνι καί μέ τόν κόκκινο σταυρό
Τήν ώρα πού βραδιάζει στών βράχων τό απλησίαστο
Πενθώ τό ρούχο πού άγγιξα καί μού ήρθε ο κόσμος.

ΙΙΙ.

Έτσι μιλώ γιά σένα καί γιά μένα

Επειδή σ’αγαπώ καί στήν αγάπη ξέρω
Νά μπαίνω σάν Πανσέληνος
Από παντού,γιά τό μικρό τό πόδι σού μές στ’αχανή σεντόνια
Νά μαδάω γιασεμιά --κι έχω τή δύναμη
Αποκοιμισμένη,νά φυσώ νά σέ πηγαίνω
Μές από φεγγαρά περάσματα καί κρυφές τής θάλασσας στοές
Υπνωτισμένα δέντρα μέ αράχνες πού ασημίζουμε

Ακουστά σ’έχουν τά κύματα
Πώς χαιδεύεις,πώς φιλάς
Πώς λές ψιθυριστά τό "τί" καί τό "έ"
Τριγύρω στό λαιμό στόν όρμο
Πάντα εμείς τό φώς κι η σκιά

Πάντα εσύ τ’αστεράκι καί πάντα εγώ τό σκοτεινό πλεούμενο
Πάντα εσύ τό λιμάνι κι εγώ τό φανάρι τό δεξιά
Τό βρεγμένο μουράγιο καί η λάμψη επάνω στά κουπιά
Ψηλά στό σπίτι μέ τίς κληματίδες
Τά δετά τριαντάφυλλα,καί τό νερό πού κρυώνει
Πάντα εσύ τό πέτρινο άγαλμα καί πάντα εγώ η σκιά πού μεγαλώνει
Τό γερτό παντζούρι εσύ,ο αέρας πού τό ανοίγει εγώ
Επειδή σ’αγαπώ καί σ’αγαπώ
Πάντα εσύ τό νόμισμα καί εγώ η λατρεία πού τό εξαργυρώνει:

Τόσο η νύχτα,τόσο η βοή στόν άνεμο
Τόσο η στάλα στόν αέρα,τόσο η σιγαλιά
Τριγύρω η θάλασσα η δεσποτική
Καμάρα τ’ουρανού με τ’άστρα
Τόσο η ελάχιστη σου αναπνοή

Πού πιά δέν έχω τίποτε άλλο
Μές στούς τέσσερις τοίχους,τό ταβάνι,τό πάτωμα
Νά φωνάζω από σένα καί νά μέ χτυπά η φωνή μου
Νά μυρίζω από σένα καί ν’αγριεύουν οί άνθρωποι
Επειδή τό αδοκίμαστο καί τό απ’αλλού φερμένο
Δέν τ’αντέχουν οί άνθρωποι κι είναι νωρίς,μ’ακούς
Είναι νωρίς ακόμη μές στόν κόσμο αυτόν αγάπη μου

Να μιλώ γιά σένα καί γιά μένα.

ΙV.

Είναι νωρίς ακόμη μές στόν κόσμο αυτόν,μ’ακούς
Δέν έχουν εξημερωθεί τά τέρατα, μ’ακούς
Τό χαμένο μου τό αίμα καί τό μυτερό,μ’ακούς
Μαχαίρι
Σάν κριάρι πού τρέχει μές στούς ουρανούς
Καί τών άστρων τούς κλώνους τσακίζει,μ’ακούς
Είμ’εγώ,μ’ακούς
Σ’αγαπώ,μ’ακούς
Σέ κρατώ καί σέ πάω καί σού φορώ
Τό λευκό νυφικό τής Οφηλίας,μ’ακούς
Πού μ’αφήνεις,πού πάς καί ποιός,μ’ακούς

Σού κρατεί τό χέρι πάνω απ’τούς κατακλυσμούς

Οί πελώριες λιάνες καί τών ηφαιστείων οί λάβες
Θά’ρθει μέρα,μ’ακούς
Νά μάς θάψουν , κι οί χιλιάδες ύστερα χρόνοι
Λαμπερά θά μάς κάνουν περώματα,μ’ακούς
Νά γυαλίσει επάνω τούς η απονιά,μ’ακούς
Τών ανθρώπων
Καί χιλιάδες κομμάτια νά μάς ρίξει

Στά νερά ένα ένα , μ’ακούς
Τά πικρά μου βότσαλα μετρώ,μ’ακούς
Κι είναι ο χρόνος μιά μεγάλη εκκλησία,μ’ακούς
Όπου κάποτε οί φιγούρες
Τών Αγίων
Βγάζουν δάκρυ αληθινό,μ’ακούς

Οί καμπάνες ανοίγουν αψηλά,μ’ακούς
Ένα πέρασμα βαθύ νά περάσω
Περιμένουν οί άγγελοι μέ κεριά καί νεκρώσιμους ψαλμούς
Πουθενά δέν πάω ,μ’ακους
Ή κανείς ή κι οί δύο μαζί,μ’ακούς

Τό λουλούδι αυτό τής καταιγίδας καί μ’ακούς
Τής αγάπης
Μιά γιά πάντα τό κόψαμε
Καί δέν γίνεται ν’ανθίσει αλλιώς,μ’ακούς
Σ’άλλη γή,σ’άλλο αστέρι,μ’ακούς
Δέν υπάρχει τό χώμα , δέν υπάρχει ο αέρας
Πού αγγίξαμε,ο ίδιος,μ’ακούς

Καί κανείς κηπουρός δέν ευτύχησε σ’άλλους καιρούς

Από τόσον χειμώνα κι από τόσους βοριάδες,μ’ακούς
Νά τινάξει λουλούδι,μόνο εμείς,μ’ακούς
Μές στή μέση τής θάλασσας
Από τό μόνο θέλημα τής αγάπης,μ’ακούς
Ανεβάσαμε ολόκληρο νησί,μ’ακούς
Μέ σπηλιές καί μέ κάβους κι ανθισμένους γκρεμούς
Άκου,άκου
Ποιός μιλεί στά νερά καί ποιός κλαίει -- ακούς;
Είμ’εγώ πού φωνάζω κι είμ’εγώ πού κλαίω,μ’ακούς
Σ’αγαπώ,σ’αγαπώ,μ’ακούς.

V.

Γιά σένα έχω μιλήσει σέ καιρούς παλιούς
Μέ σοφές παραμάνες καί μ’αντάρτες απόμαχους
Από τί νά’ναι πού έχεις τή θλίψη του αγριμιού
Τήν ανταύγεια στό μέτωπο του νερού του τρεμάμενου
Καί γιατί,λέει,νά μέλει κοντά σου νά’ρθω
Πού δέν θέλω αγάπη αλλά θέλω τόν άνεμο
Αλλά θέλω της ξέσκεπης όρθιας θάλασσας τόν καλπασμό

Καί γιά σένα κανείς δέν είχε ακούσει
Γιά σένα ούτε τό δίκταμο ούτε τό μανιτάρι
Στά μέρη τ’αψηλά της Κρήτης τίποτα
Γιά σένα μόνο δέχτηκε ο Θεός νά μου οδηγεί τό χέρι

Πιό δω,πιό κεί,προσεχτικά σ’όλα τό γύρο
Του γιαλού του προσώπου,τούς κόλπους,τά μαλλιά
Στό λόφο κυματίζοντας αριστερά

Τό σώμα σου στή στάση του πεύκου του μοναχικού
Μάτια της περηφάνειας καί του διάφανου
Βυθού,μέσα στό σπίτι μέ τό σκρίνιο τό παλιό
Τίς κίτρινες νταντέλες καί τό κυπαρισσόξυλο
Μόνος νά περιμένω που θά πρωτοφανείς
Ψηλά στό δώμα ή πίσω στίς πλάκες της αυλής
Μέ τ’άλογο του Αγίου καί τό αυγό της Ανάστασης

Σάν από μιά τοιχογραφία καταστραμμένη
Μεγάλη όσο σέ θέλησε η μικρή ζωή
Νά χωράς στό κεράκι τή στεντόρεια λάμψη τήν ηφαιστειακή

Πού κανείς νά μήν έχει δεί καί ακούσει
Τίποτα μές στίς ερημιές τά ερειπωμένα σπίτια
Ούτε ο θαμμένος πρόγονος άκρη άκρη στόν αυλόγυρο
Γιά σένα,ούτε η γερόντισσα ν’όλα της τά βοτάνια

Γιά σένα μόνο εγώ,μπορεί,καί η μουσική
Πού διώχνω μέσα μου αλλ’αυτή γυρίζει δυνατότερη
Γιά σένα τό ασχημάτιστο στήθος των δώδεκα χρονώ
Τό στραμμένο στό μέλλον με τόν κρατήρα κόκκινο
Γιά σένα σάν καρφίτσα η μυρωδιά η πικρή
Πού βρίσκει μές στό σώμα καί πού τρυπάει τή θύμηση
Καί νά τό χώμα,νά τά περιστέρια,νά η αρχαία μας γή.


VI.

Έχω δεί πολλά καί η γή μές’απ’τό νού μου φαίνεται ωραιότερη
Ώραιότερη μές στούς χρυσούς ατμούς
Η πέτρα η κοφτερή,ωραιότερα
Τά μπλάβα των ισθμών καί οί στέγες μές στά κύματα
Ωραιότερες οί αχτίδες όπου δίχως να πατείς περνάς
Αήττητη όπως η Θεά της Σαμοθράκης πάνω από τά βουνά
τής θάλασσας

Έτσι σ’έχω κοιτάξει πού μου αρκεί
Νά’χει ο χρόνος όλος αθωωθεί
Μές στό αυλάκι που τό πέρασμα σου αφήνει
Σάν δελφίνι πρωτόπειρο ν’ακολουθεί

Καί νά παίζει μέ τ’άσπρο καί τό κυανό η ψυχή μου !

Νίκη,νίκη όπου έχω νικηθεί
Πρίν από τήν αγάπη καί μαζί
Γιά τή ρολογιά καί τό γκιούλ-μπιρσίμι
Πήγαινε,πήγαινε καί ας έχω εγώ χαθεί

Μόνος καί άς είναι ο ήλιος που κρατείς ένα παιδί
νεογέννητο
Μόνος,καί ας είμ’εγώ η πατρίδα που πενθεί
Ας είναι ο λόγος που έστειλα νά σου κρατεί δαφνόφυλλο
Μόνος,ο αέρας δυνατός καί μόνος τ’ολοστρόγγυλο
Βότσαλο στό βλεφάρισμα του σκοτεινού βυθού
Ο ψαράς που ανέβασε κι έριξε πάλι πίσω στούς καιρούς τόν Παράδεισο !


VII.

Στόν Παράδεισο έχω σημαδέψει ένα νησί
Απαράλλαχτο εσύ κι ένα σπίτι στή θάλασσα

Μέ κρεβάτι μεγάλο καί πόρτα μικρή
Έχω ρίξει μές στ’άπατα μιάν ηχώ
Νά κοιτάζομαι κάθε πρωί που ξυπνώ

Νά σέ βλέπω μισή να περνάς στό νερό
και μισή να σε κλαίω μές στόν Παράδεισο.

"Ο Γλάρος Ιωνάθαν Λίβινγκστον" του Richard Bach

"Ο Γλάρος Ιωνάθαν Λίβινγκστον" του Richard Bach, ένα βιβλίο που ξεκλείδωσε τις καρδιές εκατομμυρίων ανθρώπων, διηγείται την ιστορία ενός γλάρου ξεχωριστού. Ενός γλάρου που επιλέγει να βιώσει τη διαφορετικότητά του, να τη γιορτάσει, να την υπερασπιστεί. Ο Ιωνάθαν Λίβινγκστον ο Γλάρος λατρεύει την περιπέτεια της πτήσης -που για εκείνον αντιπροσωπεύει την ελευθερία και την έκφραση. Εξερευνά μέσω αυτής τα όριά του και, κάθε επιπλέον μέτρο ύψους, κάθε χιλιόμετρο ταχύτητας, διαθέτουν αντίστοιχα έναν ενδοσκοπικό αντίποδα.
Γιατί ο Γλάρος Ιωνάθαν μοχθεί για την εσωτερική του εξέλιξη, ανοίγει τις φτερούγες του προς ένα ταξίδι ανάτασης και έχει όλη τη διάθεση να μοιραστεί με τους υπόλοιπους γλάρους τη γνώση και εμπειρία του. Εις μάτην. Το σμήνος, μονόχνωτο και βλοσυρό, αντικρούει τον ενθουσιασμό με περιφρόνηση. Κάθε απόπειρα προσέγγισης, κάθε προσπάθεια πειθούς πως το πέταγμα είναι κάτι παραπάνω από μια βαρετή διαδικασία ανεύρεσης τροφής, είναι εκ των προτέρων καταδικασμένες. Κι έτσι, ο Ιωνάθαν Λίβινγκστον ο Γλάρος -πιστός στις αρχές και στο ένστικτό του- αναχωρεί, απόκληρος πλέον, για το δικό του μεγάλο ταξίδι. Οι παραλληλισμοί με τους περιθωριακούς (ή περιθωριοποιημένους) της δικής μας κοινωνίας, καθώς και η κριτική ματιά στην ανελαστική μορφή της τελευταίας, προσδίδουν στο διήγημα αυτό χαρακτήρα παραβολής καθιστώντας το δραματικά επίκαιρο.
"Ο Γλάρος Ιωνάθαν Λίβινγκστον" έχει γραφτεί για ανθρώπους, μικρούς και μεγάλους, που αφουγκράζονται την εσωτερική τους πυξίδα και την ακολουθούν, ακόμα κι αν χρειαστεί να βρεθούν αντιμέτωποι με τα κατεστημένα. Για ανθρώπους που αντιλαμβάνονται πως στη ζωή υπάρχουν κι άλλα πράγματα πέραν της χειροπιαστής επιτυχίας και του φαίνεσθαι. Ο Γλάρος Ιωνάθαν συμβολίζει την ελπίδα και την πίστη στη φωτεινή πλευρά της ύπαρξης.
Θάλασσα όσο είμαι σε σένα πάντα θα προσδοκώ την στεριά,
μα όταν σε προδώσω το ταξίδι μου θα έχει φθάσει στο τέλος του.
Και θέλει πολύ θάρρος να γίνεις ταξιδευτής για δύο φορές.


Μάθηση είναι η ανακάλυψη εκείνου που ξέρεις ήδη.
Εκτέλεση είναι η απόδειξη ότι το ξέρεις
Διδασκαλία είναι η υπενθύμιση στους άλλους πως ξέρουν όσα κι εσύ
Είμαστε όλοι μαθητές, εκτελεστές, δάσκαλοι


Είσαι πάντα ελεύθερος ν'αλλάξεις γνώμη
και να διαλέξεις άλλο μέλλον κι άλλο παρελθόν!..
" Jonathan Livingston Seagull "


Το βιβλίο γυρίστηκε και ταινία με μουσική επένδυση του Neil Diamond. Είναι ένα καλογυρισμένο ντοκυμανταίρ, με απόλυτο σεβασμό στο κείμενο, εξαιρετική φωτογραφία και οικολογική διάσταση.

Κική Δημουλά - "Η Περιφραστική Πέτρα"

"Η Περιφραστική Πέτρα"

ΑΠΑΓΓΕΛΛΕΙ Η ΚΙΚΗ ΔΗΜΟΥΛΑ



ΑΝΕΜΟΣ

"φ Χρυσός Λόγος" - (2009)

Μελωποιημένα ποιήματα περιλαμβάνει ο δίσκος του συγκροτήματος "ΑΝΕΜΟΣ" με τον τίτλο "φ Χρυσός Λόγος". Ο παράδοξος τίτλος έλκει τον συμβολισμό του από το ελληνικό γράμμα φ που ορίζεται στα μαθηματικά ως χρυσή τομή. Με την ελπίδα-επιθυμία να αναπτυχτεί μια νέα δυνατότητα συμπόρευσης και επικοινωνίας της μουσικής και του λόγου ,οι ΑΝΕΜΟΣ, επέλεξαν να μελοποιήσουν κείμενα και ποιήματα. Ένα από αυτά είναι και η "Περιφραστική Πέτρα" που απαγγέλλει η ίδια η ποιήτρια Κική Δημουλά.


Μίλα.
Πὲς κάτι, ὁτιδήποτε.
Μόνο μὴ στέκεις σὰν ἀτσάλινη ἀπουσία.
Διάλεξε ἔστω κάποια λέξη,
ποὺ νὰ σὲ δένει πιὸ σφιχτὰ
μὲ τὴν ἀοριστία.
Πές:
«ἄδικα»,
«δέντρο»,
«γυμνό».
Πές:
«θὰ δοῦμε»,
«ἀστάθμητο»,
«βάρος».
Ὑπάρχουν τόσες λέξεις ποὺ ὀνειρεύονται
μιὰ σύντομη, ἄδετη, ζωὴ μὲ τὴ φωνή σου.

Μίλα.
Ἔχουμε τόση θάλασσα μπροστά μας.
Ἐκεῖ ποὺ τελειώνουμε ἐμεῖς
ἀρχίζει ἡ θάλασσα.
Πὲς κάτι.
Πὲς «κῦμα», ποὺ δὲν στέκεται.
Πὲς «βάρκα», ποὺ βουλιάζει
ἂν τὴν παραφορτώσεις μὲ προθέσεις.

Πὲς «στιγμή»,
ποὺ φωνάζει βοήθεια ὅτι πνίγεται,
μὴν τὴ σῴζεις,
πὲς
«δὲν ἄκουσα».

Μίλα.
Οἱ λέξεις ἔχουν ἔχθρες μεταξύ τους,
ἔχουν τοὺς ἀνταγωνισμούς:
ἂν κάποια ἀπ᾿ αὐτὲς σὲ αἰχμαλωτίσει,
σ᾿ ἐλευθερώνει ἄλλη.
Τράβα μία λέξη ἀπ᾿ τὴ νύχτα
στὴν τύχη.
Ὁλόκληρη νύχτα στὴν τύχη.
Μὴ λὲς «ὁλόκληρη»,
πὲς «ἐλάχιστη»,
ποὺ σ᾿ ἀφήνει νὰ φύγεις.
Ἐλάχιστη αἴσθηση,
λύπη ὁλόκληρη δική μου.
Ὁλόκληρη νύχτα.

Μίλα.
Πὲς «ἀστέρι», ποὺ σβήνει.
Δὲν λιγοστεύει ἡ σιωπὴ μὲ μιὰ λέξη.
Πὲς «πέτρα»,
ποὺ εἶναι ἄσπαστη λέξη.
Ἔτσι, ἴσα ἴσα,
νὰ βάλω ἕναν τίτλο
σ᾿ αὐτὴ τὴ βόλτα τὴν παραθαλάσσια.

Κυριακή 14 Ιουνίου 2020

Ο άγνωστος ποιητής Θοδωρής Σαρηγκιόλης

Κατά τύχη σερφάροντας στο Διαδίκτυο έπεσα πάνω σε αυτό το ποίημα του Θοδωρή Σαρηγκιόλη και το βρήκα εξαιρετικό. Η αναζήτηση στο Διαδίκτυο δεν έχει πολλές πληροφορίες για τον ποιητή και τα δημοσιευμένα ποιήματά του ελάχιστα. Το ύφος του είναι κάπως επίπεδο και ανισομερές. Η στιχουργική δεινότητά του περιορισμένη. Παρά ταύτα, δεν είναι αδιάφορος.
Το ποίημα του "Δίκοπη Λαλιά" μελοποιήθηκε από ένα άγνωστο σε μένα συνθέτη τον Χρήστο Δήμακη και ερμηνεύθηκε από την επίσης άγνωστη Κατερίνα Ψαρίκογλου (κάτι μου θυμίζει αλλά δεν έχω εντοπίσει τι). Φαίνεται ότι αυτό που συνδέει τον ποιητή και την ερμηνεύτρια είναι ο κοινός τόπος καταγωγής και διαμονής, αφού κατοικούν και εργάζονται στην Έδεσσα.
Θεωρώ ότι είναι άξια προσοχής τόσο η λογοτεχνική προσπάθεια, όσο και η συνθετική και ερμηνευτική παρουσίαση του ποιήματος. Διαβάστε και ακούστε... τα συμπεράσματα δικά σας...

"Δίκοπη Λαλιά"

Στίχοι: Θοδωρής Σαρηγκιόλης
Μουσική: Χρήστος Δημάκης
Ερμηνεία: Κατερίνα Ψαρίκογλου


Σύντομο Βιογραφικό του "ποιητή" Θοδωρή Σαρηγκιόλη

O Θοδωρής Σαρηγκιόλης γεννήθηκε το 1956 στην Έδεσσα. Σπούδασε οικονομικά στην Α.Β.Σ.Θ. (Πανεπιστήμιο Μακεδονίας). Ζει στην Έδεσσα και εργάζεται στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Κείμενα και ποιήματά του έχουν δημοσιευτεί σε έντυπα και ηλεκτρονικά περιοδικά (Κλεψύδρα, Επί τροχάδην, Εδεσσαϊκή, Παρέμβαση, Φτερά Χήνας, Φρέαρ, Θράκα, Στάχτες.) Ασχολείται με την στιχουργική και στίχοι του έχουν μελοποιηθεί.

Έχει εκδώσει τις συλλογές: O άγιος σκοπευτής (Έδεσσα 1984), Το τέλος των ονομάτων (Παρασκήνιο 1993), Το δέρμα του χρόνου (Γαβριηλίδης 2012).
Ανάστροφα η ζωή

Οι ώρες υφαίνουν το πανί,
η νύχτα το βάφει
οι μνήμες αναδράμουν στο μίτο
κλωστή την κλωστή,
λεπτό το λεπτό
φανερώνεται του χρόνου το σώμα.

Σταγόνα τη σταγόνα
γυρνάει ανάστροφα η ζωή
και αδειάζει

"Το δέρμα του χρόνου" (2012)

Σάββατο 13 Ιουνίου 2020

Περί "Pop Art"

"Τσικίτα Μπανά"

Αυτός είναι ο τίτλος του έργου τέχνης (;) του Αμερικανού Μελ Ράμος που είχε εκτεθεί σε γκαλερί στο Τούμπινγκεν της Γερμανίας για τα 50 χρόνια της Pop Art. Αλλά τι τελικά είναι η Pop Art; (μετάφραση: «Λαϊκή Τέχνη» από το Popular Art). Θα έλεγα μία δέα, μία σύλληψη, μία επινόηση για την παρουσίαση και αποτύπωση γεγονότων, πραγμάτων και καταστάσεων.
Μερικά από τα έργα πραγματικά είναι ενδιαφέροντα και παρουσιάζουν με μια άλλη οπτική και αισθητική την πραγματικότητα, μέσα από μια σουρεαλιστική ματιά. Τις περισσότερες φορές όμως προκαλούν θυμηδία με την ακαλαισθησία τους και την προκλητικότητά τους, υποτασσόμενα σε διαφημιστικά παιγνίδια και οικονομικά συμφέροντα. Αν αυτό είναι Τέχνη, τότε δικαίως ο Κόσμος έχει γυρίσει την πλάτη του !! Η εμπορευματοποίηση , ο σνομπισμός, η κακώς εννοούμενη πρωτοτυπία, τα κυκλώματα προώθησης καλλιτεχνών, τα οικονομικά συμφέροντα, ο δήθεν ελιτισμός, έχουν καταστρέψει τα πάντα !!
Απόδειξη η παρακάτω φωτογραφία…

ΓΙΑ ΜΕΝΑ

Η ανάγκη για επικοινωνία γέννησε την ιδέα για την δημιουργία ενός Ιστοχώρου, μέσα από την δυνατότητα που προσφέρει απλόχερα το Διαδίκτυο.
Αποτελεί μόνο ένα μέσο να εκφράσω, να αποτυπώσω και να κοινοποιήσω μερικές σκέψεις, ενδιαφέροντα και προβληματισμούς μου.
Αχιλλέας

"Η Αποκατάσταση" - Κατερίνα Γώγου

Σκοτεινά Πάθη

Δεν πολεμούμε τα σκοτεινά μας πάθη με νηφάλια, αναιμικιά, ουδέτερη, πάνω από τα πάθη αρετή. Παρά με άλλα σφοδρότερα πάθη. Αφήνουμε τη θύρα μας ανοιχτή στην αμαρτία.
Δε βουλώνουμε τ' αφτιά μας να μην ακούσουμε τις Σειρήνες. Δε δενόμαστε από φόβο στο κατάρτι μιας μεγάλης Ιδέας, μήτε παρατούμε το καράβι και χανόμαστε γρικώντας, φιλώντας τίς Σειρήνες.
Παρά εξακολουθούμε την πορεία μας, αρπάζουμε και ρίχνουμε τις Σειρήνες στο καράβι μας και ταξιδεύουν κι αυτές μαζί μας.

"Ασκητική" - Νίκος Καζαντζάκης

Back to TOP  

Back to TOP